Vừa qua, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 1578 / QĐ-BCT về việc thực hiện các biện pháp chống bán phá giá chính thức (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) đối với mặt hàng mía đường có xuất xứ Thái Lan (Thailand). Trước đó, trên cơ sở điều tra sơ bộ tình hình thực tế trên thị trường, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 477 / QĐ-BCT ngày 09/02/2021 áp dụng biện pháp chống bán phá giá tạm thời đối với một số mặt hàng mía đường đưuọc nhập khẩu từ Thái Lan và một số mặt hàng trong nước. Đây chính là một tin vui to lớn đối với ngành đường mía Việt Nam trong thời gian dài rớt giá thảm hại.
Giá thu mua mía đường đã tăng
Sau hơn một năm điều tra, ngày 16/6, Bộ Công thương; chính thức áp thuế chống bán phá giá (CBPG); và chống trợ cấp (CTC) đối với đường mía có xuất xứ từ Thái Lan ở mức 47,64% trong vòng 5 năm.
Trước đó, việc áp thuế mức thuế tạm thời 44,88% với đường tinh luyện; 33,88% đối với đường thô có xuất xứ từ Thái Lan của Bộ Công thương bước đầu đã mang lại hiệu quả tích cực.
Trước hết phải kể đến giá bán đường sản xuất trong nước đã tăng trung bình từ 1.500 đến 2.000 đồng/kg; so với thời điểm cuối năm 2020.
Niên vụ 2020 – 2021, nông dân đã được hưởng lợi từ Quyết định 477; trong đó giá thu mua nguyên liệu đã tăng từ 10% đến 13% so với các niên vụ trước.
Theo ghi nhận, giá mua mía ở miền Nam và miền Trung đạt bình quân 950.000 đồng/tấn tại ruộng. Tại miền Bắc, giá bình quân là 900.000 đồng/tấn.
Nhờ những cải thiện này, người trồng mía yên tâm đầu tư thâm canh; nâng cao năng suất, chất lượng cây mía, từ đó từng bước khôi phục lại các vùng nguyên liệu hàng đầu, nhà máy có đủ nguyên liệu để sản xuất.
Đánh thuế đối với đường Thái Lan
Quyết định đánh thuế CBPG đối với đường Thái Lan; là điều mà các doanh nghiệp mía đường Việt Nam mong mỏi từ lâu. Không ít nhà máy đã bước đầu thoát khỏi cảnh thua lỗ triền miên; không còn tình trạng tồn kho.
Ở những thời điểm đường giá rẻ ồ ạt tràn vào thị trường trong nước; đường nội địa bị rớt giá thê thảm, có lúc chỉ khoảng 10.000 đồng/kg, tức chỉ tương đương với giá thành sản xuất.
Điều này khiến doanh nghiệp sản xuất; chế biến đường phải ngậm ngùi tuyên bố phá sản hoặc hoạt động dưới công suất.
Từ khi quyết định tạm thời áp thuế chống bán phá giá; chống trợ cấp đối với đường nhập khẩu từ Thái Lan chính thức có hiệu lực; hoạt động của các nhà máy đường đã ổn định trở lại; doanh nghiệp cũng ra sức đồng hành để người nông dân gắn bó với cây mía; góp phần xây dựng lại các vùng nguyên liệu quy mô, chất lượng cao.
Mức thuế 44,88% với đường tinh luyện, 33,88% đối với đường thô được nhận xét tương đối hợp lý; bởi mức chênh lệch giá đường nội địa so với đường Thái Lan khá tương đồng với mức thuế này.
Việt Nam là nước sản xuất và tiêu thị đường lớn trên thế giới
Lệnh thuế tạm thời này đã giúp lượng đường nhập khẩu đã giảm đáng kể; giá mua mía trong nước niên vụ 2020-2021 đã tăng 150.000 – 200.000 đồng/tấn mía so với trước đây lên trung bình 1 triệu đồng/tấn mía (tương đương khoảng 44,36 USD/tấn mía).
Mức giá này đã tiệm cận với giá mía trong khu vực ASEAN (khoảng trên dưới 50 USD/tấn mía).
Diễn biến tích cực này đã tạo ra môi trường cạnh tranh bình đẳng và sân chơi công bằng. Trên thị trường, giá đường trong nước và giá đường có nguồn gốc từ Thái; đã dần được đưa về thế cạnh tranh công bằng; nhờ vậy, người tiêu dùng yên tâm hơn khi đã có thêm những lựa chọn là sản phẩm đường trong nước đảm bảo chất lượng; nguồn gốc rõ ràng, an toàn cho sức khỏe.
Việt Nam được đánh giá là một trong những nước sản xuất và tiêu thụ đường lớn trên thế giới và trong khối ASEAN.
Do tác động của đường lậu tràn lan nên nhiều năm qua; đã khiến ngành đường nội địa lao đao.
Do đó, việc áp dụng thuế CBPG, CTG với đường Thái Lan; giúp bảo vệ doanh nghiệp và người nông dân và “cửa thoát’ cho ngành mía đường đã rộng mở hơn.
Người dân tiêu thụ được hơn 6 triệu tấn mía
Đánh giá tác động của việc ban hành áp thuế và quyết định áp thuế CBPG chính thức đường nhập khẩu của Thái Lan đối với thị trường trong nước; ông Dũng cho hay, kể từ khi áp thuế sơ bộ (2/2021); việc áp thuế CBPG, CTC đối với đường mía nhập khẩu từ Thái Lan đã có tác động tích cực đối với ngành mía đường trong nước. Cụ thể, lượng đường nhập khẩu Thái Lan từ tháng 3/2021 cho tới thời điểm này giảm đáng kể; từ mức bình quân là 110.000 tấn năm 2020, tới nay chỉ còn khoảng 28.000 tấn (giảm 75%).
“Việc này đã làm giảm tác động cạnh tranh không bình đẳng của đường Thái Lan đối với ngành sản xuất trong nước; từ đó giúp giá đường trong nước nhích lên; đồng thời giá thu mua mía đối với người nông dân được tăng từ 100.000 – 200.000 đồng/tấn. Qua đó, giúp người nông dân lần đầu tiên qua nhiều năm tiêu thụ toàn bộ hơn 6 triệu tấn mía”, ông Dũng khẳng định.
